In 2015 organiseert Fairtrade Max Havelaar twee Fairtrade weken in Nederland. De eerste Fairtrade Week is van 2 t/m 10 mei. In deze week valt op zaterdag 9 mei World Fair Trade Day, de dag waarop wereldwijd Fairtrade in de schijnwerpers staat. De tweede Fairtrade Week is van 24 oktober t/m 1 november. Tijdens beide landelijke campagneweken wordt het belang van eerlijke handel door veel supermarkten, Wereldwinkels, bedrijven, gemeentes en individuen onder de aandacht gebracht. In heel Nederland vinden er tal van acties en evenementen plaats.
Wat is de impact van de verkoop van Fairtrade wijnen in Nederland op gemeenschappen in Zuid-Afrika? Hier zijn een aantal cijfers en positieve verhalen op een rij…
Wereldwijd profiteren 40.000 mensen, producenten en arbeiders van de verkoop van Fairtrade wijn. Met een aandeel van tweederde van alle Fairtrade wijn die wereldwijd verkocht wordt, is Zuid-Afrika de grootste producent daarvan.
De belangrijkste afzetmarkten voor Fairtrade wijn zijn het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Zweden en Nederland. In 2013 werd wereldwijd 20,8 miljoen liter Fairtrade wijn verkocht, 27% meer dan in 2012. In Nederland was de verkoop van Fairtrade wijn 1.568.138 liter in 2013.
Er zijn in Zuid-Afrika momenteel 28 producentenorganisaties gecertificeerd als Fairtrade. Ze omvatten 68 bedrijven en bieden werk aan ruim 2.500 werknemers. De impact van de Fairtrade programma’s gaat echter nog veel verder. Ze verbeteren de leef- en werkomstandigheden van ruim 12.000 mensen en hebben invloed op hele gemeenschappen.
Het verschil dat Fairtrade binnen een gemeenschap kan maken, is enorm. De door Fairtrade gefinancierde projecten in Zuid-Afrika zorgen voor een ingrijpende verandering van levensomstandigheden. Consumenten kunnen daarom een goed gevoel overhouden aan de aankoop van Fairtrade wijn en beseffen dat die de moeite waard is. Voor minimale kosten kan de consument toch een wereld van verschil in een gemeenschap tot stand brengen.
Bert Jongert, New Business Manager Fairtrade NL: “Fairtrade wijn wordt steeds populairder in Nederland. Consumenten hechten er waarde aan dat de wijn die zij drinken, uit bijvoorbeeld Zuid-Afrika, onder goede arbeidsomstandigheden geproduceerd is. Bovenal is het kwalitatief goede wijn.”
Voorbeeld 1: Fairhills Association
Het Fairhills Fairtrade project is een van de grootste Fairtrade wijnprojecten ter wereld. In 2005 zetten Origin Wine en de werkers van de 22 producenten die leveren aan de Du Toitskloof coöperatie de Fairhills Association op, een internationaal geaccrediteerd Fairtrade project in Rawsonville. Doelstelling van de Fairhills Association is het creëren van inkomsten door middel van hun eigen wijnmerken om daarmee de mensen binnen de gemeenschap vooruit te helpen door hun vaardigheden te vergroten. De inkomsten uit de wijnverkoop stellen het Fairhills project niet alleen in staat om nieuwe beroepsmogelijkheden voor de gemeenschap te ontwikkelen, maar ook om de elementaire levensomstandigheden te verbeteren en kostenefficiënte medische zorg te verlenen.
Het sociale pakket omvat:
▪ Fairhills Day-Care centra voor de opvang van en zorg voor 2010 peuters en kleuters, inclusief voeding en gratis gezondheidszorg,
▪ de uitbreiding van de Fairhills Lorraine en Fairhills Brandwacht scholen tot volledige basisscholen door de bouw van lokalen en keukens,
▪ de bouw van het Fairhills Usizo computercentrum met computertrainingsprogramma’s voor 400 scholieren en volwassenen,
▪ de bouw van de Fair Exchange bibliotheek met uitgebreide faciliteiten voor – scholieren en volwassenen,
▪ de bouw van het Fairhills gemeenschap- en opleidingscentrum,
▪ de bouw van het Fair Exchange gezondheidscentrum en het ter beschikking stellen van een volledig medisch team,
▪ de aankoop van de Fair Exchange mobiele kliniek om mensen thuis of op hun werkplaats van zorg te voorzien,
▪ de aanschaf van een Fairhills bus,
▪ de uitvoering van het grootste alfabetiseringsproces voor volwassenen in de Westkaap,
▪ een afkickprogramma voor alcoholverslaafden,
▪ een programma voor woningrenovatie en
▪ beurzen voor vervolgonderwijs voor getalenteerde leerlingen.
Gesterkt door het met Fairhills behaalde succes heeft Origin Wine een volgende stap gezet met de ontwikkeling van een Fairtrade Organic initiatief in de Noordkaap, Phambili Workers’ Trust. Recentelijk heeft het nog een ander Fairtrade project aan zijn activiteiten toegevoegd met producenten van de Brandvlei coöperatie, Fairhills Brandvlei in de regio Worcester.
Origin Wines stelt: “Voor ons is sociaal bewustzijn een manier van zaken doen en om de duurzaamheid van onze wijn en onze mensen te verzekeren. Wanneer mensen ons vragen waarom we voor Fairtrade kozen, is het enige antwoord: waarom niet? Waarom zou je geen Fairtrade wijn kopen en daarmee het leven van iemand anders verbeteren? Waarom zou je niet genieten van je wijn in de wetenschap dat je daarmee tegelijkertijd een bijdrage levert aan duurzame ontwikkeling?”
De Fairhills wijnen zijn in Nederland verkrijgbaar bij Albert Heijn, www.ah.nl.
Voorbeeld 2: Bosman Family Vineyards
De familie Bosman is bezig met meer dan alleen wijn. Vanuit een diep geworteld respect voor zowel de mens als de natuur, geloven ze al lang in de uitvoering van sociale, economische en ecologische praktijken die ten geode komen aan de ontwikkeling van de gemeenschap en aan die van duurzame landbouw. De verbondenheid tussen familie en team komt tot uitdrukking in het gegeven dat veel van de 260 voltijdse arbeiders op het bedrijf behoren tot de vijfde generatie van families die een ven grote passie voor wijnmaken hebben als de Bosmans zelf. Met eigendomsaandeel van 30% in de hele onderneming, een solide systeem voor het overdragen van vaardigheden en tal van sociale projecten zijn de arbeiders betrokken bij ieder aspect van Bosman Family Vineyards.
In 2009 hebben de ethische en duurzame methoden van Bosman voor de productie en verkoop van hun wijn het Fairtrade certificaat gekregen. In 2008 kwam een historische joint venture tot stand tussen Bosman Family Vineyards en de Adama Workers Trust, de grootste landhervormingovereenkomst binnen de wijnindustrie tot nu toe. Arbeiders die daarvoor in aanmerking kwamen werden mede-eigenaar van 430 hectare eersteklas landbouwgrond. Een uitzonderlijk voorbeeld van een onderneming met meervoudig eigendom.
De wijnen
Bosman Family Vineyards levert Fairtrade Wines aan de Nederlandse markt. De productlijn de De Bos Handpicked Vineyard is een voorbeeld van Fairtrade op premium kwaliteitsniveau. De naam ‘De Bos’ is die van de wijngaard in Walker Bay die eigendom is van de familie Bosman en de Adama Appollo Workers Trust. Hier bevindt zich ook de Vine Garden. Dit is een unieke wijngaard met meer dan 50 druivenrassen en hun verschillende klonen. Hij vormt een integraal onderdeel van Bosmans activiteit als kweker van plantmateriaal. Het produceert niet alleen wijn, maar levert als belangrijkste speler op de markt ook wijnstokken aan de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Ongeveer 30% van alle in Zuid-Afrika aangeplante stokken komt bij Bosman vandaan. Dat is daar mee echt een eerstelijns producent, van wortelstok tot fles.
Door toedoen van de verkoop van Fairtrade wijn zijn op de bedrijven van de familie Bosman en de Adama Appollo Workers Trust heel wat opmerkelijke sociale projecten uitgevoerd. Zo’n 1350 betrokkenen hebben de vruchten geplukt van de verkoop van Fairtrade wijnen.
Er is geïnvesteerd in:
▪ een veelgeprezen voorschoolse opvang voor ruim 100 kinderen,
▪ een grote en een kleine schoolbus,
▪ een bibliotheek en gemeenschapscentrum,
▪ een centrum voor computertraining,
▪ voorlichting en therapie op drugsgebied,
▪ een gezondheidscentrum,
▪ teelt van groente en fruit,
▪ computertraining, alfabetisering en studiebeurzen,
▪ karate, rugby, atletiek en cricket in clubverband,
▪ speelplaatsen voor kinderen en
▪ renovatie en beveiliging van het Bosman Adama bejaardenhuis
TESTIMONIALS
“Ik woon nu al meer dan 8 jaar in het Adama Appollo bejaardenhuis. De recente verbouwingen hebben me een nieuw gevoel van trots gegeven. Het geeft me altijd een speciaal gevoel wanneer mijn vrienden bij me op bezoek komen en zeggen hoe schoon en netjes het huis is. Met het nieuw geïnstalleerde veiligheidspoortje voelen de bewoners zich ook een stuk meer op hun gemak.” Samai Samuels, bewoner en conciërge van het Adama Appollo bejaardenhuis, 78 jaar.
“Dankzij de nieuwe bus kan ik beter op tijd zijn. Ik zorg er dus voor om hem ’s morgens niet te missen. Ook hoef ik niet meer lang te wachten om ‘s morgens naar school gebracht te worden en ‘s middags naar huis. En iedereen kan in de bus nog lekker zitten ook.” Carlo van Wese, scholier, 16 jaar.
“De nieuwe minibus is heel comfortabel, zeker voor ouderen, zwangere vrouwen en kleuters. Het maakt me enorm blij wanneer mensen me bedanken dat ik ze snel en veilig vervoerd heb. Ik voel me gesterkt door anderen te sterken in wat zij moeten doen.” Dennis October, chauffeur, 56 jaar.
“Met in 2014 bijna dubbel zo veel kinderen in de voorschoolse opvang als in 2012, het jaar voor de renovatie, bloeit onze crèche. We worden nu benaderd door heel wat ouders uit naburige dorpen die hun kinderen bij ons onder willen brengen. We danken die opgebouwde reputatie en de zorg die we kunnen bieden aan de Fairtrade verkopen. Het is meer dan een droom!” Fytjie April, leidster van de Bovlei Community Crèche, 52 jaar.
De nieuwe computer ruimte bij de school
“Veel werkers klagen over het grote deel van hun inkomen dat opgaat om hun schulden af te lossen. Het gaat daarbij om in de loop der jaren opgebouwde schulden als gevolg van ondoordachte financiële beslissingen. Ik ben daarom blij met de gedegen financiële voorlichting die je in het nieuwe gemeenschapcentrum kunt krijgen. Hierdoor worden ik zelf en anderen geholpen om uit de schuld te komen en onze financiële zaken voortaan beter te regelen.” Gawie Plaatjies, voorman van het kwekerijteam, 38 jaar.
De wijnen van Bosman Estate, inclusief die van De Bos, zijn verkrijgbaar via Noordman Wijnimport, www.noordmanwijn.nl.
Voor meer informatie over Zuid-Afrikaanse wijnen kunt u contact opnemen met:
Sara Channell
Wines of South Africa
Tel: 0633979988
sara@wosa.nl
www.wosa.nl
Voor meer informatie over Fairtrade wijnen in Nederland kunt u kijken op: www.maxhavelaar.nl of contact opnemen met Bert Jongert: jongert@maxhavelaar.nl
Voor meer informatie over Fairtrade projecten in Zuid-Afrika kunt u kijken op: http://www.fairtradelabel.org.za/
